Okul bahçeleri ekilebilir yeşil alanlar olmalı?

Türkiye’nin her yerinde olduğu gibi Seydişehir’de de okul bahçeleri neredeyse betonlaştırılmıştır. Hâlbuki! Çocukların doğayla iç içe büyüyebileceği yeşil alanlar olmalıydı. Ekip biçmeyi doğayı tanıyarak uygulamalı olarak öğrenmeliler.

Bazı Dünya devlerinden örnek uygulamalar verirsek, Kenya’daki St. Francis Kiptulon Lisesi’nin müdürü Francis Kunusia, 2023 yılı Kasım ayında katıldığı bir toplantıda, okulun sadece dört duvar arasında değil, aynı zamanda doğanın içinde bir öğrenme alanı olabileceğini keşfetti. Bunun üzerine 2024’ün kısa yağmur sezonunda, okul bahçesinde Nyota fasulyesi ekmeye karar verdi. Bu 1,5 dönümlük alan yalnızca öğrencileri beslemekle kalmadı, aynı zamanda çocuklara tarımın gücünü öğretti. Yine Kenya’da 200’den fazla okul bu modeli uyguluyor. Çocuklar, ıspanak, lahana, manyok ve tatlı patates gibi ürünleri yetiştiriyor. Tavuk ve koyun besleyerek gübre elde ediyorlar. Ve tüm bunlar, sadece ücretsiz okul yemek programlarını desteklemek için değil; aynı zamanda çocukların doğayı öğrenmesi, kendi gıdalarını üretmesi ve geleceğe daha sağlam adımlarla ilerlemesi için yapılıyor. ABD’nin Teksas eyaletinde Austin Bağımsız Okul Bölgesi’nin (AISD) bahçeden kantine programı, öğrencilerin kendi yetiştirdikleri sebzeleri öğle yemeklerinde yemelerini sağlıyor. Programa katılan her okulda, bahçeden kantine giden yiyeceklerin güvenli olmasını sağlayan bir bahçe lideri bulunuyor. Kanada’da Vancouver Okul Kurulu, Schoolyard Market Gardens (Okul Bahçesi Pazar Bahçeleri) projesiyle çocukların gıda üretimini deneyimlemesini ve yetiştirdikleri ürünleri okullarda, yerel restoranlarda ve mahalle pazarlarında değerlendirmelerini teşvik ediyor. Öğrenciler, bahçeden topladıkları taze ürünlerle hazırlanan yemekleri ücretsiz olarak da yiyebiliyor. Brezilya’da 700’den fazla okul, doğrudan kantinlerde kullanılacak yiyecekleri yetiştirmek üzere okul bostanları kurdu. Üstelik bu girişimler sadece çocukları beslemekle kalmadı, aynı zamanda yerel çiftçileri de destekleyen bir beslenme politikasıyla bütünleşti. 2009 yılında Brezilya, BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) ile birlikte, Orta ve Güney Amerika ile Karayipler’deki okul yemek programlarını, özellikle de okul bahçelerini güçlendirmek için ortak bir girişim başlattı. Bugün, Honduras’tan Jamaika’ya, Peru’dan birçok ülkeye uzanan bu programlar, 13 ülkede aktif olarak uygulanıyor. Ve bu uygulamalar sadece gelişmekte olan ülkelerde değil, gelişmiş ülkelerde de hızla yaygınlaşıyor. Avustralya/Melbourne’daki bazı okullar, topluluk bahçeleriyle iş birliği yaparak çocuklara hem tarımı öğretiyor hem de ücretsiz sağlıklı öğle yemekleri sunuyor. Kasım ayında TBMM konuşan bir çocuk, “Okul bahçelerimiz gri. Her yer beton. Hareket edecek, soluk alacak yer bile yok.” İfadelerini kullanmıştı. Beton bahçelerden yeşil okullara geçiş olmalı: Seydişehir’de bazı okullarda olmasına rağmen uygulamaları çık kıtlı. Tarım meslek lisende en kapsamlı uygulamaya devam ediyor. Çoğalması umuduyla!