Çocuk gelişim uzmanı Büşra Erdoğan ile röportaj

Seydişehir ilçe sağlık müdürlüğü sağlıklı hayat merkezinde uzman çocuk gelişimci Büşra Erdoğan ile 08- 18 yaş arası çocukların gelişimi ve temel sorunlarıyla ilgili bir röportaj gerçekleştirdik. Erdoğan, merak edilen tüm soruların cevabını WWW.seydisehirgundem.com sitesi yayın yönetmeni Enver Haykır’a açıkladı.

Kendinizi tanıtır mısınız? Merhaba ben Çocuk Gelişimi Uzmanı Büşra Erdoğan. 2016 yılında İstanbul Medipol Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi çocuk gelişimi bölümünü kazandım ve 2020 yılında mezun oldum. Aynı sene yine İstanbul Medipol Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü çocuk gelişimi programında yüksek lisans eğitimine başladım ve 2023 senesinde yüksek lisans eğitimimi tamamlayarak uzmanlığımı aldım. Mezun olduktan sonra iki sene farklı özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde özel gereksinimli çocuklar ve gençler ile çalıştım. Şuanda da Seydişehir İlçe Sağlık Müdürlüğünde görev yapmaktayım. Kurumumuzda 0-18 yaş arası çocuk ve ergenler ile ailelerine yönelik gelişimsel danışmanlık hizmeti vermekteyim. 1) Çocuk gelişimi uzmanlığı nedir? Neler yapar? Çocuk gelişimciler üniversitelerin sağlık bilimleri fakültelerinde yer alan çocuk gelişimi bölümünden mezun olan meslek çalışanlarıdır. Çocuk gelişimi mezunları 0-18 yaş aralığındaki tipik gelişim gösteren, özel gereksinimli ya da riskli durumlardaki (kronik hastalığı olan, sosyo-ekonomik olarak dezavantajlı, korunmaya muhtaç vb.) çocuklar ve aileleriyle/bakım verenleriyle çalışır. Bu yaş grubundaki çocuklara uygun gelişimsel değerlendirmeler yaparak gerekirse farklı gruptaki meslek çalışanları ile işbirliği halinde çocuğun ihtiyacına uygun gelişimsel destek programları hazırlar, uygular ve takibini yapar. Bu süreçte de aileye/bakım verene gelişimsel danışmanlık yapar. 2) Çocuk gelişimi uzmanlığı aileler için neden önemlidir? Çocuk gelişimcilerin aileler için rolü büyüktür çünkü çocuğun büyüme süreci ailelerin rehberliği ve desteğe ihtiyaç duydukları bir dönem olabilmektedir. Çocuk gelişimciler bu süreçte ailelere ebeveynlik tutumlarını ve ebeveynlik becerilerini geliştirmelerinde, zaman zaman yaşanan kaygılarını kontrol etmelerinde yardımcı olurlar. Çocukların gelişimlerini ev ortamında da destekleyebilmeleri için çocuğa uygun aktiviteler ve önerilerle ailelere rehberlik ederler. 3)Çocuk deyince heyecanlanırız. Çocuk deyince ne anlarız? Çocukların herkese göre çok farklı anlamları, temsil ettiği çok farklı şeyler vardır. Ben mesleğim gereği çocukları farklı yaş evrelerinden ve bu yaşların getirdiği farklı gelişim dönemlerinden geçen bireyler olarak tanımlayabilirim. Tabi çocuğun toplumsal olarak da çok özel bir yeri vardır çünkü çocuklar geleceğin teminatıdır. İleride toplumu şekillendirecek bireylerdir. Bu sebeple de çocuklar korunması, özen gösterilmesi, değer verilmesi ve yol gösterilmesi gereken bireylerdir. 4)Aileler evde çocuklarıyla nasıl ilgilenmelidir? Aile ve ev ortamı çocukların ilk öğretmenleridir. Çocuklar hayata dair, ilişkilere dair ilk bilgilerini ev ortamından edinir. Aileler de evde çocukları ile olabildiğince kaliteli vakit geçirmeye özen göstermelidir. Kaliteli zamandan kastımız da uzun saatler boyunca oyun oynamak değildir aslında. Burada kaliteyi geçirdiğiniz zamanın uzunluğu değil içeriği belirlemektedir. Ebeveyn ve çocuğun beraber yapmaktan keyif aldığı ortak bir aktivite belirlenebilir. Bu belki bir kutu oyunu oynamaktır ya da bir hobi edinmektir. Bu içerik ebeveynlerin ilgi alanlarına ve çocuğun yaşına, gelişimine göre değişkenlik gösterebilir. Bu ortak vakit geçirilirken de iletişim halinde olmak çok kıymetlidir. Anne babalar bunu bir görev bilinci ile değil de gerçekten o an çocuğuyla orada vakit geçirmekten zevk aldığını çocuğuna aktarabilmelidir. Bu zaman diliminde sohbet edilebilir, gün içerisinde yaşadıkları şeylere dair birbirlerine aktarmak istedikleri bir konu varsa bunlar paylaşılabilir. Hem bu sayede çocuklarımızı biraz teknolojiden uzak tutmuş oluruz hem de ebeveyn çocuk ilişkisini desteklediğimiz, bu ilişkiyi kuvvetlendirdiğimiz bir zaman dilimi kazanmış oluruz. 5) Özel çocuklar nasıl bir süreç ile takip edilmeli? Nasıl bir uygulama yapılmalı? Özel gereksinimli çocuklarla şu şekilde çalışılıyoruz. Öncelikle tanı almamış ise çocuğu tanı ve ileri tedavi için çocuk ve ergen ruh sağlığı ve hastalıkları uzmanına sevk ediyoruz. Tanı koyulduktan sonra tanıya ve engel durumuna bağlı olarak sağlık kurulu raporu almaya yönlendiriliyorlar. Sonrasında çocuk  Alınan rapor doğrultusunda rehberlik ve araştırma merkezlerine yönlendirilir. Rehberlik ve araştırma merkezinde çocuğun değerlendirmesi yapılır ve çocuğun uygun bireyselleştirilmiş eğitim programı düzenlenir. Buradan sonra artık çocuk özel eğitime başlamış olur. Biz bu noktadan sonra çocuğun özel eğitimcisi ile işbirliği halinde eğitsel ve gelişimsel olarak uygun destek programları ile çocuğu destekleriz. Bu süreçte ailelere de ihtiyaç duydukları durumda psikososyal destek sağlanmaktadır. Özel gereksinimli çocukların eğitimi ve topluma kazandırılması hem aileyi eğitip desteklemekten hem de gerekli meslek çalışanları ile disiplinlerarasi işbirliği halinde olmaktan geçmektedir. 6)18 yaşındaki çocukların ailelere hangi problemlerle size geliyor? Ergenlik döneminde çocuğu olan aileler genellikle akademik kaygılarla, uzun süre ekran( telefon, tablet, TV vb.) kullanımıyla ve ergenlik döneminin gelişimsel özellikleri ile ilgili yaşadıkları sorunlarla alakalı bize başvuru yapmaktadırlar. Bu durumlarda aile ve çocukla ayrı ayrı görüşmeler yapılır. Yaşanan problemin kökeni tespit edilmeye çalışılır. Ebeveyn tutumları ile ilgili, ev ortamında uyulması gereken kurallarla ilgili veya sınırlarda ilgili düzenleme yapılabilir. Yol haritası tamamen ailenin ve çocuğun özelinde onların ihtiyacına ve yaşadıkları soruna göre belirlenir. 7) Aileler çocuklarında hangi sorunlarla ilgili size gelmeli? Bu çok güzel bir soru çünkü ailelerin hangi sorunu yaşadıkları zaman bir çocuk gelişimi uzmanına başvurması gerektiğini bilmesi yaşanan sorunun erken dönemde tespit edilerek müdahale edilmesi ve çocuğun gelişiminin erken dönemde desteklenmeye başlaması için büyük önem taşımaktadır. Hangi sorunların yaşandığına değinmeden öncelikle şunu belirtmek isterim. Aileler bir sorun yaşamadan da çocuk gelişimi uzmanlarına başvuru yapabilirler. Özellikle gelişimin çok hızlı olduğu erken çocukluk döneminde yani 0-6 yaş döneminde rutin kontrol için aileler çocuk gelişimi uzmanına çocuklarını getirebilirler. Bu rutin kontroller de az önce değindiğimiz erken dönemde müdahalede önem taşımaktadır. Çünkü bazen aileler yaşanan sorunun farkına vardıklarında belli bir zaman geçmiş oluyor ama rutin kontrollerde herhangi bir risk varsa erken dönemde yakalamış oluyoruz. Hangi sorunlarla çocuk gelişimciye başvurabileceklerine dönersek bunlar davranış problemleri, gelişimsel gecikmeler, okula başlama ve uyum süreci, aile içerinde yaşanan çatışmalar, ebeveyn kaybı ya da ebeveynlerin boşanması gibi aile dinamiklerinin değiştiği durumlar olabilir. 8) Bu mesleğin zorlukları var mı? Tabi bu mesleğin de her meslek gibi zorlukları bulunmaktadır. Öncelikle çocuk gelişimci olmak sabır ve empati gerektiren, ailelerle ve çocuklarla iletişim kurmak zaman zaman zor olabildiği için güçlü bir iletişim yeteneği gerektiren bir meslektir. Ayrıca zamanın şartları, çocuk yetiştirme koşulları, eğitim süreçleri, çocukların ilgi alanları değişkenlik gösterebildiği için biz uzmanlar açısından da kendini sürekli geliştirmeyi, güncellemeyi gerektiren bir meslek. Bunlar zaman zaman kolaylık zaman zaman da zorluk olarak karşımıza çıkabilmektedir. Ama bence çocuk gelişimcilerin çalışma alanlarının çok çeşitli olmasına rağmen mesleki olarak az tanınması, işbirliği içinde çalışılan çeşitli meslek grupları ile karıştırılması yaşanan en büyük zorluk diyebilirim.