3-9 Eylül halk sağlığı haftası

Seydişehir ilçe sağlık müdürü Uz. Dr. Mustafa Balcı, halk sağlığı haftası dolayısıyla yazılı bir açıklama yaptı.

Balcı açıklamasında, ‘’Halk Sağlığı organize edilmiş toplum çalışmaları sonunda çevre sağlığı koşullarını düzelterek, bireylere sağlık bilgisi vererek, bulaşıcı hastalıkları önleyerek, hastalıkların erken tanı ve tedavisini sağlayacak sağlık örgütleri kurarak, toplumsal çalışmaları her bireyin sağlığını sürdürecek bir yaşam düzeyini sağlayacak biçimde geliştirerek hastalıklardan korunmayı, yaşamın uzatılmasını, beden ve ruh sağlığı ile çalışma gücünün artırılmasını sağlayan bir bilim ve sanat dalı olarak tanımlanmaktadır.     Tanımda belirtildiği üzere halk sağlığı kısaca insanların ve toplumların sağlığını koruma ve iyileştirme bilimidir. Bu amaç doğrultusunda; sağlıklı yaşam tarzı teşvik edilmekte, hastalık ve yaralanmaların önlenmesine yönelik araştırmalar yapılmakta ve bulaşıcı hastalıklar erken tespit edilmekte, önlenmekte, müdahale edilmektedir. Ek olarak eğitim programları uygulanmakta, politikalar önerilmekte, araştırmalar yürütülmekte ve eşitsizlikleri sınırlamak için çalışmalar yapılmaktadır. Genel olarak, halk sağlığı tüm nüfusun sağlığını korumakla ilgilenmektedir.  Türkiye’de 3-9 Eylül tarihleri T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından Halk Sağlığı Haftası olarak ilan edilmiştir. Bu haftanın belirlenmesindeki amaç halk sağlığının, koruyucu hekimlik uygulamalarının önemine vurgu yapmaktır. Birincil Koruma: Duyarlı bir nüfusa veya bireye yönelik önlemlere odaklanır. Birincil korumanın amacı, bir hastalığın ortaya çıkmasını önlemektir. Bu nedenle, hedef nüfusu sağlıklı bireylerdir. Örneğin; risk altında olan bireylere aşı yapılması birincil koruma için örnekler arasındadır.  İkincil Koruma: Hastalıkları erken tanıyarak erken tedavi edilmesine olanak sağlayan koruma yöntemlerini içerir. Örneğin, kanserlerin erken tanısı için tarama programları ikincil koruma için örnekler arasındadır. Üçüncül Koruma: Hastalığın istenmeyen sonuçlarını önlemek amacıyla yapılan müdahaleleri içerir. Rehabilitasyon çalışmaları olarak da bilinir. Tıbbi ve/veya sosyal rehabilitasyon çalışmaları yapılabilir.     Sağlığı korumak için çeşitli sağlıklı yaşam davranışları önemlidir. Bu sağlıklı yaşam davranışlarından bazıları aşağıda sunulmuştur: Yeterli ve dengeli beslenme: Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) beslenme ile ilgili bitkisel gıdadan zengin beslenmeyi, tam tahıllı ürünler tüketmeyi, yağ alımını kontrol etmeyi, tuz tüketimini sınırlamayı ve işlenmiş gıdalardan uzak durmayı önermektedir. Ayrıca insan hayatının tamamına etki edecek olan anne sütüne önem vermektedir.  Yeterli sürede ve düzenli uyku: Yaşa göre ne kadar uyunması gerektiği değişmektedir. Araştırmalar okul çağındaki çocukların her gece en az dokuz saat, gençlerin ise sekiz ila on saat uyumasını önermektedir. Yetişkinlerin ise günde en az yedi saat uyumasını önermektedir. Stresle baş etme: Dünya Sağlık Örgütü tarafından sağlıklı bir yaşam için stresten uzak durulması önerilmektedir. Sağlıklı yaşam davranışları stresle baş etmeye yardımcıdır.  Düzenli fiziksel aktivite: Dünya Sağlık Örgütü, yetişkinler için haftada en az 150 ila 300 dakika orta şiddette aktivite, çocuklar ve ergenler için günde ortalama 60 dakika orta şiddette fiziksel aktivite önermektedir. Tütün ve tütün ürünlerini kullanımından uzak durulması: Dünya’da ve Türkiye’de tütün ve tütün ürünlerinin kullanımıyla mücadele amacıyla çeşitli önlemler alınmaktadır. Tütün dumanından pasif etkilenim de mutlaka önlenmelidir.  Alkol kullanımından uzak durulması: Dünya Sağlık Örgütü, düşük miktarlarda bile olsa alkol kullanımının sağlık açısından risklere yol açabileceğini ifade etmektedir.  Halk sağlığını temel alanlarından koruma ve sağlığın geliştirilmesine dikkat çekmek amacıyla yapılan Halk Sağlığı Haftası etkinlikleri önem kazanmakta ve toplumun farkındalığını arttırmak için bir fırsat oluşturmaktadır.     Ülkemizde temel sağlık hizmetlerinin güçlendirilebilmesi, kaliteli, etkili, verimli ve hakkaniyete uygun şekilde birinci basamak sağlık hizmetlerinin organize edilmesi ve sunumu için, Sağlıkta Dönüşüm Programının hedeflerine ulaşmanın yolu olarak, diğer ülke örnekleri ile ülkemiz koşulları ve ihtiyaçları dikkate alınarak, ülkemize has bir Aile Hekimliği Modeli oluşturulmuştur     Aile hekimleri, kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri ile birinci basamak teşhis, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmetlerini, yaş, cinsiyet ve hastalık ayrımı yapmaksızın, her kişiye kapsamlı ve devamlı olarak vermekle yükümlü, gerektiği ölçüde gezici sağlık hizmeti veren ve tam gün esasına göre çalışan aile hekimliği uzmanı veya Bakanlığın öngördüğü eğitimleri alan uzman tabip veya tabiplerdir.     Aile hekimi, kendi sorumluluğu altındaki bireyleri bir hastalık çerçevesinde değil, bütüncül bir yaklaşımla riskler, sağlık koşulları, psikososyal çevre ve mevcut diğer akut veya kronik sağlık sorunları ile birlikte bir bütün olarak değerlendirir. Sorumluluğunu üstlendiği kişinin hastalıklardan korunması için gerekli tedbirleri alır. Hastalık halinde bilgi ve tecrübesi çerçevesinde tedaviyi gerçekleştirir.’’