Osmanlı döneminde olan büyük depremler

Bir deprem ülkesi olan ülkemizde bu güne kadar pek çok kez depremler yüzünden dönem dönem büyük acılar yaşanmıştır.

Tarihçi yazar: Mehmet Kiraz Türkiye nüfusunun % 60'a yakını, faal olan ve zarar verebilen deprem alanları üzerinde yerleşmiştir. Daha önce yaşanan deprem felaketlerinin büyük oranda can ve mal kaybına neden olmasında, bu kentlerin fay hatları üzerinde yer almalarının önemli rolü olmuştur. Türkiye dünyanın aktif deprem kuşaklarından biri olan Alp-Himalaya deprem kuşağı üzerinde yer alır. Ülkemizin yüz ölçümünün % 42’si birinci derece deprem kuşağı üzerindedir. Bazı büyük şehirlerimizin I. Derece deprem bölgeleri üzerinde kuruldukları, nüfusumuzun yarısından fazlasının bu sahalarda yaşadığı bir gerçektir. Depremlerin oluşturacağı hasarları azaltmanın en etkin iki yolu depreme dayanıklı yapılar inşa etmek ve toplumu depreme karşı eğitmektir. Bunun ötesinde sarsıntı sırasında ve sonrasında yapılması gereken işler ile uygulanması gereken kurallar özellikle can kaybını azaltmak açısından çok önemlidir.  1509 BÜYÜK İSTANBUL DEPREMİ... Osmanlı döneminde ilk büyük deprem Marmara Denizi'nde Adalar yakınlarında 10 Eylül 1509 yılında meydana gelmiştir. Depremin büyüklüğü ve meydana getirdiği ağır hasar sebebiyle halk arasında Kıyamet-i Suğra (Küçük Kıyamet) olarak adlandırılmıştır. İstanbul ve civar şehirlerin 40 gün boyunca sallandığı edinilen bilgiler arasındadır. Halk kapalı mekânları terk edip günlerce bağ, bahçe ve sokak gibi açık yerlerde konaklamıştır. Depremde 160.000 nüfusa ve 35.000 yerleşim birimine sahip olan İstanbul'da aralarında Osmanlı hanedanından kişilerin de bulunduğu 130.000 kişi ölmüş 1070 ev tamamen yıkılmıştır. 24 MAYIS 1719 DEPREMİ. İstanbul ve çevresinde meydana gelen deprem büyük hasarlara yol açmıştır. İstanbul ve çevresi büyük zarar görmüştür. Çok sayıda binanın yıklımasının yanında Mihrimah Sultan Camii'nin ve birçok medresenin kubbelerinde çökmeler meydana gelmiştir. Camiler ve hamamlar yıkılmış, Yedikule ile Ahır kapı arasındaki sur ve burçlarda da hasarlar meydana gelmiştir. Bu depremin büyük hasarlara yol açtığı yerlerden biri de İzmit'tir.. 22 MAYIS 1766 DEPREMİ. Osmanlı tarihinin ağır hasar bırakan depremlerinden biri de 22 Mayıs 1766 da meydana geldi. İki dakika boyunca devam eden depremde, ahşap ve kargî pek çok yapı yıkıldı. Çok sayıda insan hayatını kaybetti. Depremi takip eden artçı depremler de 3 ay kadar devam etti. Fatih Sultan Mehmet’in yaptırdığı  Fatih Camii tamamen yıkıldı.. Yaşanılan bu deprem İstanbul'un geçirdiği en ağır depremlerden biri olarak kayıtlara geçmiştir. Kapalıçarşı, Surlar, Baruthane, Saraçhane, Tophane, Yeniçeri kışlaları ve birçok caminin yıkılmasının yanında Topkapı Sarayındaki zayiat da bu depremin bıraktığı hasarlardandır. 10 TEMMUZ 1894 DEPREMİ. Osmanlı döneminde meydana gelen son büyük deprem 10 Temmuz 1894 tarihinde gerçekleşti. Geniş bir alanda hissedilen ve yine büyük zararlara yol açan deprem ''Büyük hareket-i arz'' adıyla tarihe geçti. Eminönü ve Fatih viraneye dönmüş, camiler ve minareler yıkılmıştır. En çok zarar Kapalıçarşı'da meydana gelmiş, tüm yapı yıkılmıştır. Bu depremde en fazla etkilenen yerlerden biri de Yalova ve Adapazarı'dır.