Seyyid Harun veli cami ve Türbesinin tartışılan kıblesi

Ali Kazankaya-Araştırmacı-Yazar

Öncelikle Seyyid Harun Veli Hz.lerinin caminin girişi sağda Türbesi içinde yatış yönüne bakalım ardından da yine cami girişi solda Rüstem Bey türbesinde yatan zatlara ve Halife Sultan ‘ın Türbesi’ndeki yatış yönlerine bakalım Derviş Ağa çeşmesi bitişiği tarihi Kale Altı mezarlığında yatan mezarlar ın yönüne ayrıca Helim Kalfa Köprüsü yanındaki tarihi Helim Kalfa Mezarlığı’nda en eski mezarların ve daha sonrada yeni sayılabilecek mezarların defnediliş yönüne bakalım. Yukarıda saydığım Seyyid Harun Velî Hz. dâhil tüm mezarların baş tarafı Dağ Bağları üstünde ki Güvercin Kayası’na yâda Kiremitli Tepe ‘ye bakmaktadır.(Kiremitli Tepe’de eskiden Orman İşletmesinin orman gözetleme kulübesi vardı) birde şu yukarıdaki mezarlardan sonra en eski mezarlığı Çatlı Kemal Mezarlığı ‘n da ki eski mezarların yönleri Kiremitli Tepeye bakmakta idi (bizim mahalle olduğu için küçüklüğümüz bu yörelerde geçti)             Mezarların baş ve ayakucuna  “şahide” veya “mezar taşı” (halk arasında “hece taşı” denilen taşların dikilmesi İslâm’ın ilk dönemlerinden beri devam eden bir gelenektir. Yukarda ki taşların konumuna bakarak yönlerini bilmek hiçte zor değildir.             İslâm mezarlarının yönleri:             İslâm Âlimleri’nin tüm görüşleri Müslüman mezarlarının defnediliş yönü baş batıya gelecek şekilde cenaze hafif sağ omuzu üzerine yüzü kıbleye gelecek şekilde yumuşak toprakla desteklenip defnedilir.             Şu andaki Seydişehir merkezde mevcut tüm mezarlıklar bir düzen içinde olabilmesi güneşin en uzun günde battığı Taraşçı Mahallesi üstün de Tarihi Küpe Dağı’nın uzantısı olan halk tarafından Atatürk Dağı denilen istikamete planlı ve düzenli bir şekilde görünmesi için hep aynı yöne İslami kaidelere uygun defnedilmektedir.             Gelelim Seyyid Harun Veli Cami Türbe ve Tarihi Mezarların yönlerine:             Seydişehir’de yaşayan veya yaşamış olanlar bilirler ki Her yerde s-2 olduğu gibi Seydişehir’de de olduğu gibi dünyanın dönüşü ve aylara göre 21Haziran dan itibaren 21 Aralık a kadar daha iyi anlaşılsın diye Seydişehir’in merkezinden gözetlenen şekliyle) çevre köy ve kasabalar dada oralarda yaşayanlar güneşin farklı yerlerden doğup farlı yerde battığını bilirler.             Seydişehir’den güneşin doğuşu ve batışı görünür yerden bakarak:             Boyalı Köyü (mah) üstü Çam Tepe den güneş doğar Taraşçı Ksb. (mah) Atatürk Dağı’ na batar İncesu Köyü(mah) Tekne Deresi üstü ağıllardan güneş doğar 1325 rakımlı Rezze Beline batar, İncesu Köyü (mah) üstü Çalmanda(Ketenli)-Kuran Köyü(mah) ait Ekiz Dağı’ndan güneş doğar Küpe Dağı (Halkalı Kaya’da batar Kuran Köyü-Başkaraören üstü Sayalı Namza tarafından doğar Küpe Dağı Kırlangıç Kayaları’nda batar Ortakaraören  (mah)-Akkise Ksb. (mah ) üstünden güneş doğar Kiremitli Tepe’ye batar (burası orman yangın gözetleme barakası vardı) Güneş Yalıhüyük İlçesinden doğar Kiremitli Tepe ile Güvercin Kayası arasına batar. (Dağ Bağları’nın üst sağ tarafı)             Şimdi soruyorum? Yukarıda güneşin battığı yerlere ne denir? Batı denmez mi?             Başta Seyyid Harun Veli Hz.nin olmak üzere Türbesi’ndeki defnediliş yönü, Rustem Bey, Halife Sultan, Türbesi’ndekilerin, Derviş Ağa bitişiği tarihi mezarlıkta yatanların ve Tarihi Helim Kalfa Mezarlığında yatan tüm mezarların baş tarafları batıya gelecek şekilde mezara konulmuş ve hafif sağ yanına dönük olarak mezara defnedildiklerine göre yüzleri kıbleye gelmez mi? Güneşin Yalıhüyük İlçesi üstünden doğduğu noktadan Küpe Dağı üstünde bulunan Güvercin Kayaları veya Kiremitli Tepe’ye Güneşin battığı nokta arası Kıble olmaz mı?             Kudüs: Üç semavi dinler için kutsaldır Kudüs Müslümanlar için üçüncü en kutsal şehirdir.             İslâmiyet’te Kudüs milâttan sonra 610 yılında ilk Kıble olmuştur. Kur’an a göre Hz.Muhammed(s.a.v) 10 yıl sonra bu şehirde Mirac’a bu şehirden yeryüzünde ilk mescidin Kâbe ikinci mescidin ise Mescid-i Aksa olduğunu buyuran Hz. Peygamber(s.a.v.)ibadet niyetiyle ziyaretin sadece bu üç mescide olabileceğini buyurarak bu üçünün Kabe,Mescid-i Nebeviye Mescid-i Aksa olduğunu belirtmiştir.             Hz. Peygamber(s.a.v.)Medine’ye Hicret ettikten sonra 16 aydan fazla Kudüs’deki Mescid-i Aksa’ya yönelerek namaz kılmıştır bir gün cemaatle namaz kılarken gelen vahiyle kıblenin Mescid-i Aksa’dan Kâbe’ye çevrildiğini bildirdi.             Osmanlı Tarihçisi Naîma( Mustafa Naim 1655-1716) kayıtların göre Seyyid Harun Veli Camii büyük bir yangın geçirdiğinden bahseder araştırmalarıma göre Rustem Bey Türbesi duvarında ki kesme taşların kuzey tarafında bu gün olmayan medrese bağlantı taşları çıkıntıları ve taban temel taşlarından caminin kuzey duvarı yangın sonrası yapıldığı sanılan farklı yapıda olduğu taban temel taşları üzerine tam oturmayıp az kuzeye kayık olduğu gözlemledim. Şunu da unutmamak lâzım Kıble Mescid-i Aksa iken Seydişehir’egöre şimdiki Kâbe kıblesinden daha doğuya dönüktü bu ayrıntıyı unutmamak gerekir karınca kararınca bir nebze aydınlatmak için katkıda bulunabildimse ne mutlu bana.     “Dününü araştırmayan yarına bir şey bırakamaz”   Devam edecek