whatsapp

Seydişehirli Mahmut Esat Kadaster Efendi

İZ BIRAKANLAR 27.01.2020 - 02:08, Güncelleme: 09.09.2021 - 14:46
 

Seydişehirli Mahmut Esat Kadaster Efendi

Torunu Mehmet Kadaster; anlatıyor;
Mahmut Esat Efendi, İstanbul’da ilk evliliğini Rahime hanım ile yapmış. Çocukları olmadığından ayrılmışlar. Mahmut Esat Efendi, Rahime hanıma bir ev almış. Sonra Refiye Hanım ile evlenmiş. Refiye hanımın babası Mehmet, Padişah II. Abdülhamit evşapçıbaşısı annesi ise saraydan çerkez asıllı Samidil Hanımdır. Refiye Hanım ile evlendikten sonra Mahmut Esat Efendinin 7 çocuğu olmuş. Bunlardan Turgut 1 yaşında Neriman ise 4 yaşında iken vefat etmiş. Refiye Hanıma uzun gelin diye bahsedilirdi. Konyalım şarkısını ağzından düşürmezdi. Cesur davranışları ve sözünü esirgemeyen bir karaktere sahipti. Mahmut Esat Efendinin konağı 5 katlı olup Çemberlitaş’da Pertev paşa konağıyla karşı kaşıyaydı. Ramazanlarda bütün vatandaşlara konakta yemek verilirdi. Refiye hanım ve çocukları Heybeli adada yaz aylarını geçirirken Mahmut Esat 2 haftaya bir onları görmeye giderdi. Refiye hanım 1965 Ağustos ayında vefat etti. Biyoğrafi; Seydişehir’in yetiştirdiği tanınmış devlet adamı Mahmut Esat Efendi, 1853 yılında Seydişehir’de doğmuştur. Seydişehir’in köklü ailelerinden Güzel Efendi diye tanınan Çopur Kadızade Kadı Hacı Mahmut Esat’ın torunu, şer ’iye hâkimi (naib) Mehmet Emin Efendi’nin oğludur. Mahmut Esat, ilköğrenimini Seydişehir’de Ali Hoca sıbyan mektebinde yaptıktan sonra, 1868 yılında 13 yaşında iken İstanbul’a gitmiş, Rüştiyeyi orada bitirdikten sonra Fatih Medresesi müderrisi Elbasanlı Abdülkerim Efendinin derslerine devam etmiş ve 1881 yılında icâzet almıştır. Fatih Medresesi’nde öğrenimini sürdürürken bir taraftan da Menşe-i Muallimîn-i Askeriyye adında askeri ve idadi okullarına muallim yetiştiren okulda riyaziye, fizik, kimya, tabiiyye ve astronomi gibi ilimleri tahsil etmiştir. Mektebi-i Harbiye Nazırı Ethem Paşa’nın yardımı ile Askeri Muallimin İdadisine tek sivil talebe olarak girmiş burada tabii ilimler ve matematik tahsil ederek, oradan da yüksek riyaziye öğretmenliği diploması almıştır. Bununla da kalmamış, 1880 yılında (Dârü’l-Funûn) İstanbul Hukuk Mektebine girmiş, bu mektebin ilk mezunları arasında yer almıştır. Mahmut Esat Efendinin ilk memuriyeti, 1880 yılında Hukuk Mektebi’nde iken atandığı Gülhane Askeri Rüşdiye matematik öğretmenliğidir. 1882 yılında Hukuktan mezun olduktan sonra Dava Vekili sıfatını kazanmış, daha sonra 1884 yılında Aydın ili Bidayet Mahkemesi Birinci Reisliğine tayin edilmiştir. On bir sene İzmir Hukuk Mahkemesi Reisliğinde bulunmuştur. İzmir’de Uşşak-zâde Halit Ziya’ ve Tevfik Nevzat Beylerle arkadaşlık etmiştir. Bir taraftan da İzmir İdadisinde fen dersleri okutmuştur. 1896 yılında Maliye Nezareti Hukuk Müşaviri olarak İstanbul’a gidince Mektebi-i Hukuk-i Şahane ’de Mecelle ve Hukuk Tarihi, Mektebi-i Mülkiye-i Şahane ‘de Hukuk-ı Düvel, İktisat, İlahiyat Fakültesinde Hukuk, İktisat ve din dersleri okutur. Mektebi-i Kuzât’ta da Devletler Hukuku dersini okutmuştur. İkinci Meşrutiyetin ilanından (1908) sonra, Maliye Nezareti Hukuk Baş müşavirliğine, bir süre sonra da Müsteşarlığına atanan Mahmut Esat Efendi, Osmanlı Tapu ve Kadastrosunu yeni baştan ve modern bir şekilde kurmuş, bu başarısı üzerine 1909 yılında Defter-i Hakanı Nazırlığına getirilmiştir. Daha sonra Şurayı-ı devlet (Danıştay) Tanzimat Dairesi Reisliğine atanmış, bu görevde iken Konya’ya bağlı Isparta Sancağından Milletvekili seçilerek Meclis-i Mebusuna girmiştir. Sultan II. Abdülhamid devrinde ilmiye sınıfının en yüksek rütbesi olan Rumeli Kazaskerliği (Sadri-ı Anadolu) görevinde de bulunmuştur. Biri Mecîdî ve diğeri Osmânî olmak üzere iki nişan, bir de altın liyakat madalyası almıştır. 28 Mart 1917’de Milletvekili iken vefat etmiş ve Fatih Türbesi haziresine defnedilmiştir. Oğulları “Kadaster” soyadını almışlardır. Milletvekili olduğu yıllarda İstanbul Dar’ül-Fünûn’da din tarihi, hukuk tarihi derslerini de veren ve pek çok öğrenci yetiştiren Mahmut Esat Efendi, Arapça ve Farsça’nın yanında İngilizce, Fransızca da öğrenmiş, devrinin sayılı bilginleri arasında yer almıştır. Özellikle İslam Tarihi ile ilgili eseri çok meşhur olmuş ve birçok kere basılmıştır. Mahmut Esad Efendi hakkında Huzur Dersleri isimli eserde şu satırlara yer verilir: “Ömrü boyunca durmadan çalışan bir zekâ harikası, bir bilgi hazinesi olan Mahmut Esad Efendi, hemen hemen bütün ilimlerle meşgul olmuş ve çeşitli ilimlere dair birçok eser yazmıştır. Dindar, haluk, güler yüzlü, kibar bir zat idi. Fevkalade bir hitabet kudretine malik, telkin kudreti pek yüksek, hâfızası da zekâsı gibi harika idi, unutmanın ne demek olduğunu bilmezdi. Daima ilmiye kıyafetinde sarıklı olarak gezerdi. Arabi, Farisi lisanlarına hakkıyla vakıf olduğu gibi Fransızca ve İngilizce de bilirdi. Bütün bu bilgileri sırf kendisi gayret ve ateşi zekâsı sayesinde kazanmış, emsali ender yetişen ilim adamlarımızdandır”. Pek çok talebe yetiştirmiştir. Ord. Prof. Ebu’l-Ula Mardin de merhumun meşhur talebelerindendir. Mahmut Esat Efendi sağlığında, Seydişehir’de doğduğu baba evini, eğitim hizmetleri için bağışlamış, ev uzun yıllar Seydişehir Rüştiyesi olarak kullanılmış, daha sonra yıktırılarak yerine ilkokul yaptırılmıştır. İlkokul başka yere taşınınca bina onarılmış ve ortaokul yapılmıştır. http://www.seydisehirgundem.com/biyografi-seydisehirli-mahmut-esat-efendi-8.html Linke tıkla
Torunu Mehmet Kadaster; anlatıyor;

Mahmut Esat Efendi, İstanbul’da ilk evliliğini Rahime hanım ile yapmış. Çocukları olmadığından ayrılmışlar. Mahmut Esat Efendi, Rahime hanıma bir ev almış. Sonra Refiye Hanım ile evlenmiş.

Refiye hanımın babası Mehmet, Padişah II. Abdülhamit evşapçıbaşısı annesi ise saraydan çerkez asıllı Samidil Hanımdır. Refiye Hanım ile evlendikten sonra Mahmut Esat Efendinin 7 çocuğu olmuş. Bunlardan Turgut 1 yaşında Neriman ise 4 yaşında iken vefat etmiş.

Refiye Hanıma uzun gelin diye bahsedilirdi. Konyalım şarkısını ağzından düşürmezdi. Cesur davranışları ve sözünü esirgemeyen bir karaktere sahipti.

Mahmut Esat Efendinin konağı 5 katlı olup Çemberlitaş’da Pertev paşa konağıyla karşı kaşıyaydı.

Ramazanlarda bütün vatandaşlara konakta yemek verilirdi.

Refiye hanım ve çocukları Heybeli adada yaz aylarını geçirirken Mahmut Esat 2 haftaya bir onları görmeye giderdi. Refiye hanım 1965 Ağustos ayında vefat etti.

Biyoğrafi;

Seydişehir’in yetiştirdiği tanınmış devlet adamı Mahmut Esat Efendi, 1853 yılında Seydişehir’de doğmuştur. Seydişehir’in köklü ailelerinden Güzel Efendi diye tanınan Çopur Kadızade Kadı Hacı Mahmut Esat’ın torunu, şer ’iye hâkimi (naib) Mehmet Emin Efendi’nin oğludur.
Mahmut Esat, ilköğrenimini Seydişehir’de Ali Hoca sıbyan mektebinde yaptıktan sonra, 1868 yılında 13 yaşında iken İstanbul’a gitmiş, Rüştiyeyi orada bitirdikten sonra Fatih Medresesi müderrisi Elbasanlı Abdülkerim Efendinin derslerine devam etmiş ve 1881 yılında icâzet almıştır. Fatih Medresesi’nde öğrenimini sürdürürken bir taraftan da Menşe-i Muallimîn-i Askeriyye adında askeri ve idadi okullarına muallim yetiştiren okulda riyaziye, fizik, kimya, tabiiyye ve astronomi gibi ilimleri tahsil etmiştir. Mektebi-i Harbiye Nazırı Ethem Paşa’nın yardımı ile Askeri Muallimin İdadisine tek sivil talebe olarak girmiş burada tabii ilimler ve matematik tahsil ederek, oradan da yüksek riyaziye öğretmenliği diploması almıştır. Bununla da kalmamış, 1880 yılında (Dârü’l-Funûn) İstanbul Hukuk Mektebine girmiş, bu mektebin ilk mezunları arasında yer almıştır.
Mahmut Esat Efendinin ilk memuriyeti, 1880 yılında Hukuk Mektebi’nde iken atandığı Gülhane Askeri Rüşdiye matematik öğretmenliğidir. 1882 yılında Hukuktan mezun olduktan sonra Dava Vekili sıfatını kazanmış, daha sonra 1884 yılında Aydın ili Bidayet Mahkemesi Birinci Reisliğine tayin edilmiştir. On bir sene İzmir Hukuk Mahkemesi Reisliğinde bulunmuştur. İzmir’de Uşşak-zâde Halit Ziya’ ve Tevfik Nevzat Beylerle arkadaşlık etmiştir. Bir taraftan da İzmir İdadisinde fen dersleri okutmuştur. 1896 yılında Maliye Nezareti Hukuk Müşaviri olarak İstanbul’a gidince Mektebi-i Hukuk-i Şahane ’de Mecelle ve Hukuk Tarihi, Mektebi-i Mülkiye-i Şahane ‘de Hukuk-ı Düvel, İktisat, İlahiyat Fakültesinde Hukuk, İktisat ve din dersleri okutur. Mektebi-i Kuzât’ta da Devletler Hukuku dersini okutmuştur.


İkinci Meşrutiyetin ilanından (1908) sonra, Maliye Nezareti Hukuk Baş müşavirliğine, bir süre sonra da Müsteşarlığına atanan Mahmut Esat Efendi, Osmanlı Tapu ve Kadastrosunu yeni baştan ve modern bir şekilde kurmuş, bu başarısı üzerine 1909 yılında Defter-i Hakanı Nazırlığına getirilmiştir. Daha sonra Şurayı-ı devlet (Danıştay) Tanzimat Dairesi Reisliğine atanmış, bu görevde iken Konya’ya bağlı Isparta Sancağından Milletvekili seçilerek Meclis-i Mebusuna girmiştir.
Sultan II. Abdülhamid devrinde ilmiye sınıfının en yüksek rütbesi olan Rumeli Kazaskerliği (Sadri-ı Anadolu) görevinde de bulunmuştur. Biri Mecîdî ve diğeri Osmânî olmak üzere iki nişan, bir de altın liyakat madalyası almıştır. 28 Mart 1917’de Milletvekili iken vefat etmiş ve Fatih Türbesi haziresine defnedilmiştir. Oğulları “Kadaster” soyadını almışlardır.
Milletvekili olduğu yıllarda İstanbul Dar’ül-Fünûn’da din tarihi, hukuk tarihi derslerini de veren ve pek çok öğrenci yetiştiren Mahmut Esat Efendi, Arapça ve Farsça’nın yanında İngilizce, Fransızca da öğrenmiş, devrinin sayılı bilginleri arasında yer almıştır. Özellikle İslam Tarihi ile ilgili eseri çok meşhur olmuş ve birçok kere basılmıştır.


Mahmut Esad Efendi hakkında Huzur Dersleri isimli eserde şu satırlara yer verilir: “Ömrü boyunca durmadan çalışan bir zekâ harikası, bir bilgi hazinesi olan Mahmut Esad Efendi, hemen hemen bütün ilimlerle meşgul olmuş ve çeşitli ilimlere dair birçok eser yazmıştır. Dindar, haluk, güler yüzlü, kibar bir zat idi. Fevkalade bir hitabet kudretine malik, telkin kudreti pek yüksek, hâfızası da zekâsı gibi harika idi, unutmanın ne demek olduğunu bilmezdi. Daima ilmiye kıyafetinde sarıklı olarak gezerdi. Arabi, Farisi lisanlarına hakkıyla vakıf olduğu gibi Fransızca ve İngilizce de bilirdi. Bütün bu bilgileri sırf kendisi gayret ve ateşi zekâsı sayesinde kazanmış, emsali ender yetişen ilim adamlarımızdandır”.
Pek çok talebe yetiştirmiştir. Ord. Prof. Ebu’l-Ula Mardin de merhumun meşhur talebelerindendir. Mahmut Esat Efendi sağlığında, Seydişehir’de doğduğu baba evini, eğitim hizmetleri için bağışlamış, ev uzun yıllar Seydişehir Rüştiyesi olarak kullanılmış, daha sonra yıktırılarak yerine ilkokul yaptırılmıştır. İlkokul başka yere taşınınca bina onarılmış ve ortaokul yapılmıştır.

http://www.seydisehirgundem.com/biyografi-seydisehirli-mahmut-esat-efendi-8.html

Linke tıkla

Habere ifade bırak !
Habere ait etiket tanımlanmamış.
Okuyucu Yorumları (0)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve seydisehirgundem.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Sitemizden en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler kullanılmaktadır, sitemizi kullanarak çerezleri kabul etmiş saylırsınız.