Rusya, İdlib’de siyasi çözüm istiyor

TÜSİAD’ın davetlisi olarak Türkiye’ye gelen, dünyanın önde gelen Ortadoğu uzmanlarından Fransız Profesör Gilles Kepel, şu anda Ortadoğu politikalarının merkezinde iki ülkenin yer aldığını belirterek, “Bunlar Rusya ve Türkiye, her ikisi de Suriye’de siyasi çözüm istiyor ve her ikisi de kendi ulusal çıkarlarını gözetiyor” dedi. Kepel, Rusya’nın Suriye Devlet Başkanı Esad ve İran’dan farklı olarak İdlib’de bir siyasi çözüm istediğini de belirttti. Arap Baharı’ndan başlayarak terör örgütü DEAŞ’ın ortaya çıkmasıyla sonuçlanan süreci anlatan yeni kitabı ‘Kaosun ötesinde: Akdeniz ve Ortadoğu’da Kriz’ üç hafta sonra yayınlanacak olan Profesör Gilles Kepel, Hürriyet’in sorularını yanıtladı: RUSYA BÖLGEDE OYUN KURUCU “Ortadoğu’da Batılı ülkelerin politikalarının iflas etmesi nedeniyle Rusya, bölgede iktidarları belirleyen, oyun kurucu güç oldu. Rusya’nın bölgede birbirinden farklı dört ortağı bulunuyor: İran, İsrail, Suudi Arabistan ve Türkiye. Öte yandan bu dört ülkenin, Suriye’nin geleceğine ilişkin çatışan görüşleri var. İran ve Esad rejimi, İdlib’de insani bir felaket riskini de göze alarak muhalif güçleri bitirmek istiyorlar. Ancak Türkiye için bu kabul edilmesi çok zor bir durum, çünkü ılımlı muhalif grupların Türkiye’yle bağlantıları var. Eğer İdlib bölgesinde çok büyük hava saldırıları ve insani bir felaket olursa, bu insanlar nereye gidecek? Ayrıca eğer İdlib’den Türkiye sınırına büyük bir yığılma olursa bunların içinde Türkiye’nin kendi topraklarında kesinlikle istemediği Nusra militanları da olacaktır ve onların girişini kontrol etmek çok zor. Ayrıca böyle bir göçmen akınını Batı da kesinlikle istemiyor.  RUS TEĞMENLER SURİYELİ GENERALLERE EMİR VERİYOR Rusların Beşar Esad’dan ve İran’dan faklı düşündükleri nokta şu: Suriye’de artık askeri çözüm istemiyorlar. Rusya, İdlib’de siyasi bir çözüm istiyor. Geçen hafta Suriye hava savunması tarafından Rus uçağı düşürüldü, bu olay aslında çok belirsiz. Bu gerçekten bir kaza mıydı yoksa kasıtlı yapılan bir eylem miydi? Bu olay, Rusya’yla Suriye ordusu arasında gerginliğe neden olacaktır. Şu anda Suriye’de Rus teğmenler, Suriyeli generallere emir veriyor! Suriye’de durum son derece değişken ve dengesiz. Bir de bu olayın tam da İdlib anlaşmasının olduğu zamana denk gelmesi de manidar! Yani bu bir kazaysa bile çok fazla siyasi ve  askeri sonuçları olacağı kesin.” HİÇBİR İTTİFAK SONSUZA DEK SÜRMEYECEK “Türkiye, İdlib’de siyasi bir çözüm istiyor. Her ne kadar Astana sürecinde Türkiye, Rusya ve İran birlikte çalışıyor olsa da Türkiye’yle İran arasında çok büyük görüş ayrılığı var, Suriye’deki amaçları farklı. Dolayısıyla şimdilik bir anlaşmaya vardılar ancak öte yandan İdlib sonsuza dek bu şekilde kalamaz. Bu anlaşma geçici bir çözüm. Ama bence Rusya, İdlib’de siyasi bir çözüm için müzakere yürütüyor. Türkiye de siyasi çözümden yana. İdlib’e büyük bir saldırı olması durumunda insani felaket yaşanabilir ve Rusya’nın böyle bir şeyin sorumluluğunu almak istediğini zannetmiyorum. Bu çok karmaşık bir durum çünkü bölgedeki hiçbir ittifak, sonsuza dek sürmeyecek. Unutmayalım ki, Türkiye hâlâ NATO üyesi bir ülke. Fransa ise savaş sonrası Suriye’nin yeniden yapılanmasında rol almak istiyor ve bunun için herkesle görüşmeleri sürdürüyor, özellikle de Rusya’yla.” İpek YEZDANİ ipek.yezdani@hurriyet.com.tr