whatsapp

İttihatçı Mustafa Necip Bey ve Seydişehir iptidai mektebi

İZ BIRAKANLAR 08.05.2020 - 02:22, Güncelleme: 09.09.2021 - 14:46
 

İttihatçı Mustafa Necip Bey ve Seydişehir iptidai mektebi

Ülkemizde 20.yüzyıl başlarında yaşanan İkinci hükümet darbesi olan Bâb-ı Âli Baskınında yer alan İttihatçılardan Mustafa Necip Bey’in adı 1914 yılında Seydişehir İptidai Mektebine verilmişti. Tarihçi Ercan Arslan konuyla ilgili önemli açıklamalarda bulundu: “ Yirminci yüzyılın ilk çeyreği Türk Tarihi’nin çok hassas dönemlerinden birini oluşturmaktadır. Bu dönemde yaşanan hadiselerden birisi de 23 Ocak 1913 tarihli Bâb-ı Âli Baskını’dır. Balkan Harbi’nin devam ettiği, Edirne’nin Bulgaristan’a resmen terk edileceği söylentilerinin arttığı bir hengamede bunu gerekçe olarak kullanan İttihat ve Terakki Fırkası (1889-1918), Bâb-ı Âli Baskını'nı gerçekleştirmiştir. Darbeye Enver Bey, Talat Bey, Yakub Cemil, Mustafa Necip, Filibeli Hilmi, Sapancalı Hakkı ve Mithat Şükrü Bey aktif olarak katılmış, çok sayıda İttihatçı da Bâb-ı Âli'nin çevresine yerleştirilmişti. Hükümet darbesi 23 Ocak 1913 Perşembe günü öğleden sonra saat on beş sularında gerçekleşti. Baskında Harbiye Nazırı Nazım Paşa, Yakup Cemil tarafından öldürüldü. Mülazım (Teğmen) Mustafa Necip Bey ise Sadaret Yaveri Nafiz Bey tarafından öldürülecekti. Cenazesi bir gün sonra büyük bir törenle Fatih Camisinin haziresine defnedildi. Okula Mustafa Necip Bey’in adı veriliyor  Meşrutiyetin ikinci kez ilanıyla beraber yönetimde etkili olan İttihat ve Terakki Fırkası memleket genelinde kulüpler açarak teşkilatlanmaktaydı. 9 Mayıs 1909’ da kurulan Konya İttihat ve Terakki Kulübü’nün bir şubesi olarak aynı yıl Seydişehir İttihat ve Terakki Kulübü açılmıştı. Kulübün Konya’daki en güçlü temsilcileri Seydişehirli öğretmenler Zeki Bey ve Abdullah Hulusi Bey idi. Seydişehir Merkez İptidai Mektebi’nin adı 1914 yılında Seydişehir Mustafa Necip Bey Mektebi olarak değiştirildi. Kanaatimiz odur ki Konya ve Seydişehir’de etkili bir İttihatçı olan Öğretmen Zeki Bey dava arkadaşlarından olan İttihatçı Mustafa Necip Bey isminin Seydişehir’de yaşamasını istedi. Okula da onun isminin verilmesini sağladı. Mustafa Necip Bey 1879 Amasya Gümüşhacıköy doğumludur. Aksaray Valide Rüştiyesi, Manastır Askeri İdadisini bitirir. 1903 yılında Harp Okulundan Piyade Mülazım (Teğmen) olarak mezun olur.  İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin faal isimlerindendir. Cemiyete üye numarası 111 idi. Cemiyetin Fedakârân Bölüğü mensubu olarak İran’da faaliyette bulundu. Ayrıca Anadolu’daki cemiyet müfettişlerinden idi. Okul binası Mahmut Esad Efendi tarafından bağışlanıyor Tarihçi Arslan devam ederek “ Seydişehir Mustafa Necip Bey Mektebi 1914-1918 yılları arası bu isimle eğitim öğretim faaliyetlerini yürüttü. Okul binası o yılların bir diğer İttihatçı devlet adamı olan Mahmut Esat Efendi’nin 1914 yılında maarife bağışladığı iki katlı evdi. Bu bina günümüz Çeşmeli Apartmanının olduğu alanda idi. Okulun giriş katında iki, ikinci katında dört dersliği mevcuttu. Anlaşılan o ki Seydişehirli öğretmen Mutafzade Zeki Bey (1885-1957), dönemin Şurayı Devlet Tanzimat Dairesi Reisi Seydişehirli Mahmut Esat Efendi ile temasa geçmiş ve bu bağış konusunda onu ikna etmişti. Mahmut Esad Efendi’nin Seydişehir İptidai Mektebine kendi ismi yerine Mustafa Necip Bey isminin verilmesine rıza gösterdiğini görüyoruz. Seydişehir Mustafa Necip Bey Mektebi’nin imtihan cetvellerini incelediğimizde 1916 yılı mezunlarından bir tanesinin de Seydişehir Belediye Başkanlarından Sabri Efendi oğlu Sadi (Ord. Prof. Dr. Sadi Irmak 1904-1990) Efendi olduğunu tespit ettik. Mustafa Necip Bey İptidai Mektebinin tespit edebildiğimiz dört öğretmeninden ilki 1881 Seydişehir doğumlu olan Molla Mustafa Efendi oğlu Hacı Hasan Efendi’dir. Maaşı 200 kuruş idi.14 Temmuz 1916 da askerlik vazifesi esnasında vefat etmişti. İkinci öğretmen Mehmet Şevki Efendi ise Eylül 1916 da atanmıştı.1878 yılı Akseki AK şahap köyü doğumlu idi. Babasının adı Himmet Efendi’dir. Konya Darül Muallimin mezunudur. Öğretmen Ali Saib Efendi Seydişehir Alaylar Mahallesi doğumludur. Ethem Efendi’nin oğludur. Okulun Sarf ve Nahiv dersleri öğretmeni ise 1884 Camii Cedid Mahallesi doğumlu Hüseyin Efendi oğlu Abdullah Efendi’dir. İzmir Darül Muallimin mezunlarındandır. Bu bina 1918’den sonra Numune Mektebi, Zükur Mektebi, Erkek Mektebi, İlk Erkek Mektebi, Seydişehir Karma Mektebi, Özek Okulu ve Mahmut Esad Orta Okulu olarak uzun yıllar hizmet vermiştir. İttihatçı Mustafa Necip Bey ismi Seydişehir Eğitim Tarihinde böylece yer almaktadır” dedi.

Ülkemizde 20.yüzyıl başlarında yaşanan İkinci hükümet darbesi olan Bâb-ı Âli Baskınında yer alan İttihatçılardan Mustafa Necip Bey’in adı 1914 yılında Seydişehir İptidai Mektebine verilmişti.

Tarihçi Ercan Arslan konuyla ilgili önemli açıklamalarda bulundu: “ Yirminci yüzyılın ilk çeyreği Türk Tarihi’nin çok hassas dönemlerinden birini oluşturmaktadır. Bu dönemde yaşanan hadiselerden birisi de 23 Ocak 1913 tarihli Bâb-ı Âli Baskını’dır. Balkan Harbi’nin devam ettiği, Edirne’nin Bulgaristan’a resmen terk edileceği söylentilerinin arttığı bir hengamede bunu gerekçe olarak kullanan İttihat ve Terakki Fırkası (1889-1918), Bâb-ı Âli Baskını'nı gerçekleştirmiştir. Darbeye Enver Bey, Talat Bey, Yakub CemilMustafa NecipFilibeli HilmiSapancalı Hakkı ve Mithat Şükrü Bey aktif olarak katılmış, çok sayıda İttihatçı da Bâb-ı Âli'nin çevresine yerleştirilmişti. Hükümet darbesi 23 Ocak 1913 Perşembe günü öğleden sonra saat on beş sularında gerçekleşti. Baskında Harbiye Nazırı Nazım Paşa, Yakup Cemil tarafından öldürüldü. Mülazım (Teğmen) Mustafa Necip Bey ise Sadaret Yaveri Nafiz Bey tarafından öldürülecekti. Cenazesi bir gün sonra büyük bir törenle Fatih Camisinin haziresine defnedildi.

Okula Mustafa Necip Bey’in adı veriliyor

 Meşrutiyetin ikinci kez ilanıyla beraber yönetimde etkili olan İttihat ve Terakki Fırkası memleket genelinde kulüpler açarak teşkilatlanmaktaydı. 9 Mayıs 1909’ da kurulan Konya İttihat ve Terakki Kulübü’nün bir şubesi olarak aynı yıl Seydişehir İttihat ve Terakki Kulübü açılmıştı. Kulübün Konya’daki en güçlü temsilcileri Seydişehirli öğretmenler Zeki Bey ve Abdullah Hulusi Bey idi. Seydişehir Merkez İptidai Mektebi’nin adı 1914 yılında Seydişehir Mustafa Necip Bey Mektebi olarak değiştirildi. Kanaatimiz odur ki Konya ve Seydişehir’de etkili bir İttihatçı olan Öğretmen Zeki Bey dava arkadaşlarından olan İttihatçı Mustafa Necip Bey isminin Seydişehir’de yaşamasını istedi. Okula da onun isminin verilmesini sağladı.

Mustafa Necip Bey 1879 Amasya Gümüşhacıköy doğumludur. Aksaray Valide Rüştiyesi, Manastır Askeri İdadisini bitirir. 1903 yılında Harp Okulundan Piyade Mülazım (Teğmen) olarak mezun olur.  İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin faal isimlerindendir. Cemiyete üye numarası 111 idi. Cemiyetin Fedakârân Bölüğü mensubu olarak İran’da faaliyette bulundu. Ayrıca Anadolu’daki cemiyet müfettişlerinden idi.

Okul binası Mahmut Esad Efendi tarafından bağışlanıyor

Tarihçi Arslan devam ederek “ Seydişehir Mustafa Necip Bey Mektebi 1914-1918 yılları arası bu isimle eğitim öğretim faaliyetlerini yürüttü. Okul binası o yılların bir diğer İttihatçı devlet adamı olan Mahmut Esat Efendi’nin 1914 yılında maarife bağışladığı iki katlı evdi. Bu bina günümüz Çeşmeli Apartmanının olduğu alanda idi. Okulun giriş katında iki, ikinci katında dört dersliği mevcuttu. Anlaşılan o ki Seydişehirli öğretmen Mutafzade Zeki Bey (1885-1957), dönemin Şurayı Devlet Tanzimat Dairesi Reisi Seydişehirli Mahmut Esat Efendi ile temasa geçmiş ve bu bağış konusunda onu ikna etmişti. Mahmut Esad Efendi’nin Seydişehir İptidai Mektebine kendi ismi yerine Mustafa Necip Bey isminin verilmesine rıza gösterdiğini görüyoruz. Seydişehir Mustafa Necip Bey Mektebi’nin imtihan cetvellerini incelediğimizde 1916 yılı mezunlarından bir tanesinin de Seydişehir Belediye Başkanlarından Sabri Efendi oğlu Sadi (Ord. Prof. Dr. Sadi Irmak 1904-1990) Efendi olduğunu tespit ettik. Mustafa Necip Bey İptidai Mektebinin tespit edebildiğimiz dört öğretmeninden ilki 1881 Seydişehir doğumlu olan Molla Mustafa Efendi oğlu Hacı Hasan Efendi’dir. Maaşı 200 kuruş idi.14 Temmuz 1916 da askerlik vazifesi esnasında vefat etmişti. İkinci öğretmen Mehmet Şevki Efendi ise Eylül 1916 da atanmıştı.1878 yılı Akseki AK şahap köyü doğumlu idi. Babasının adı Himmet Efendi’dir. Konya Darül Muallimin mezunudur. Öğretmen Ali Saib Efendi Seydişehir Alaylar Mahallesi doğumludur. Ethem Efendi’nin oğludur. Okulun Sarf ve Nahiv dersleri öğretmeni ise 1884 Camii Cedid Mahallesi doğumlu Hüseyin Efendi oğlu Abdullah Efendi’dir. İzmir Darül Muallimin mezunlarındandır. Bu bina 1918’den sonra Numune Mektebi, Zükur Mektebi, Erkek Mektebi, İlk Erkek Mektebi, Seydişehir Karma Mektebi, Özek Okulu ve Mahmut Esad Orta Okulu olarak uzun yıllar hizmet vermiştir. İttihatçı Mustafa Necip Bey ismi Seydişehir Eğitim Tarihinde böylece yer almaktadır” dedi.

Habere ifade bırak !
Habere ait etiket tanımlanmamış.
Okuyucu Yorumları (0)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve seydisehirgundem.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Sitemizden en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler kullanılmaktadır, sitemizi kullanarak çerezleri kabul etmiş saylırsınız.